Bệnh Coryza là một bệnh truyền nhiễm ở gia cầm, gây ra bởi vi khuẩn Haemophilus paragallinarum. Bệnh này lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp và tiếp xúc giữa gà bệnh và gà khỏe. Với các triệu chứng lâm sàng đặc trưng bao gồm giảm hoạt động, chảy nước mũi, hắt hơi và sưng mặt. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi gây thiệt hại kinh tế không nhỏ. Hãy cùng Nam Lâm hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng của bệnh và cách phòng tránh để bảo vệ đàn gà của bạn khỏi tác động tiêu cực của bệnh này cũng như cách xử lý khi trại bị nhiễm bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh Coryza là bệnh hô hấp cấp tính ở gà. Gây ra bởi vi khuẩn Haemophilus paragallinarum hay có tên gọi khác là Avibacteria paragallinarum, vi khuẩn gram âm được phân lập thành 3 chủng: A, B, C.
Dịch tễ và sự truyền lây của bệnh
Gà mang mầm bệnh là nguồn lây nhiễm Coryza. Bệnh lây lan qua đường hô hấp, tiếp xúc giữa gà bệnh và gà khỏe hoặc có thể lây qua vi khuẩn trong thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi bị vấy nhiễm vi khuẩn. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên mức độ nghiêm trọng sẽ theo độ tuổi, chủ yếu ảnh hưởng đến gà đẻ. Bệnh thường xảy ra phổ biến vào mùa lạnh và thời điểm giao mùa.
Thời gian ủ bệnh là 1–3 ngày và thời gian phát bệnh điển hình là 2–3 tuần. Thời gian phát bệnh có thể kéo dài hơn và trầm trọng hơn khi có các tác nhân phụ nhiễm đồng thời như Mycoplasmosis, IB, ORT,…
Triệu chứng lâm sàng đặc trưng của bệnh
Các triệu chứng dễ nhận biết nhất của bệnh Coryza là sưng mặt (như Hình 1) và chảy nước mũi và mắt (như Hình 2). Ngoài ra còn có các triệu chứng khác như là chán ăn, tiêu chảy. Bệnh Coryza thường không gây tử vong nhưng sẽ làm giảm nghiêm trọng sản lượng trứng ở gà đẻ, lượng thức ăn, nước tiêu thụ cũng giảm.
Hình 1: Sưng mặt Hình 2: Chảy nước mũi và mắt
Bệnh tích Coryza
- Viêm xoang dưới hốc mắt, viêm kết mạc.
- Có mủ màu vàng đóng thành cục ở một hoặc cả hai bên xoang dưới hốc mắt (như Hình 3).
Hình 3: Mủ vàng trong xoang mũi
Phòng tránh và Điều trị bệnh
Phòng bệnh bằng biện pháp an toàn sinh học
Duy trì tiểu khí hậu chuồng nuôi với nhiệt độ, ẩm độ, tốc độ gió, thông thoáng, mật độ phù hợp.
Phun sát trùng định kỳ FARMASEPT 40 1ml/lít nước, 2 lần/tuần giảm áp lực mầm bệnh xung quanh trại.
Áp dụng phương pháp “cùng vào cùng ra”, vi khuẩn có thể sống được trong môi trường 2 – 3 ngày. Do đó việc để trống chuồng sau mỗi lứa nuôi sẽ là phương pháp hiệu quả nhất giúp loại trừ mầm bệnh ra khỏi trại.
Phòng bệnh bằng vaccine: Đây là biện pháp được khuyến cáo và đem lại hiệu quả cao.
Đối với gà đẻ, lịch tiêm chủng vaccine Coryza Nam Lâm khuyến cáo chủng ngừa lần một vào 39 ngày tuổi, để tạo khả năng bảo hộ cho gà trước khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Việc chủng ngừa bổ sung lần 2 được khuyến cáo vào 95 ngày tuổi, trước khi gà bắt đầu sinh sản nhằm tạo miễn dịch kéo dài, tăng hiệu quả trong quá trình chăn nuôi.
Vaccine bất hoạt IC QUADRO hàm lượng kháng nguyên cao, chứa 4 chủng: A, B, C2 và C3, giúp phòng bệnh Corryza toàn diện trên gà. Được bổ sung chủng C3 độc đáo cho sự bảo bộ vượt trội chống lại Serovar C biến chủng. Chất bổ trợ dạng nhũ dầu đặc biệt giúp miễn dịch kéo dài, khả năng bảo hộ lâu và toàn diện hơn so với các vaccine thông thường khác. Liều tiêm thấp, chỉ 0.3 ml/con, an toàn và giảm tối thiểu phản ứng sau tiêu.
Điều trị khi gà bị nhiễm bệnh
Việc phát hiện và điều trị bệnh sớm là rất quan trọng, vì vậy cần thường xuyên theo dõi giám sát đàn gà nhằm phát hiện bệnh sớm. Sau khi phát hiện, nên cung cấp thuốc ngay lập tức qua nước uống hoặc trộn với thức ăn.
Phát đồ điều trị bệnh Coryza, Nam Lâm khuyến cáo như sau:
- Kháng sinh uống: TILMICOX SOLUCION kết hợp với TRIMETOX SOLUTION hoặc FARMADOX50® kết hợp với TRIMETOX SOLUTION.
- Kháng sinh tiêm: LINCOSPECT + GENTAMICIN + CHYMOSIN được khuyến cáo trong các trường hợp bệnh nặng và nên cách ly gà bệnh để tăng hiệu quả điều trị.
- Kết hợp bổ sung thêm các chất khoáng để nâng cao sức đề kháng cho gà để cơ thể chống chịu được với bệnh như: MD ANALGIN-C nhằm bổ sung điện giải, hạn chế mất nước và Stress.
- MD BROMHEXINE, CHYMISIN ORAL để giảm sưng, tiêu viêm và long đờm. Trong điều trị bệnh Coryza việc sử dụng các chất giúp tiêu đờm cho gà là rất quan trọng. Vì vi khuẩn xâm nhập vào đường hô hấp trên gây tiết dịch, khiến gà hô hấp khó khăn.
Ngoài ra, nên tăng cường phun sát trùng trong trại để giảm áp lực và tiêu diệc mầm bệnh. MD DIONDINE với liều 5 ml/ lít nước, phun sương liên tục 1 lần/ ngày trong suốt thời gian điều trị bệnh.
Trên đây, Nam Lâm đã chia sẻ chi tiết về bệnh Coryza, cách phòng bệnh và điều trị hiệu quả cho đàn gà khi bị nhiễm bệnh. Hy vọng rằng thông tin chia sẻ giúp nhà chăn nuôi có thêm những kinh nghiệm trong quá trình chăm sóc đàn gà của mình. Hãy khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích khác trên trang web để bổ sung thêm kiến thức và kỹ năng nuôi gà của bạn nhé!